Hoe kun je duurzaam ondernemen?

Hoe wordt een bedrijf duurzaam? Dat is de vraag waar duizenden directeuren, managers en medewerkers hun hoofd over breken. Duurzaam ondernemen houdt in dat het bedrijf tot in het einde der tijden kan bestaan, omdat de middelen die het bedrijf gebruikt – of het nu om energie (hernieuwbaar?), materialen (circulair?) of mensen (inclusief?) gaat – niet kunnen opraken.

Om als duurzaam bedrijf onderdeel te worden van de duurzame, nieuwe economie is het belangrijk om de juiste doelen te kiezen, je bedrijfsvoering te verduurzamen en om krachten te bundelen met gelijkgestemde ondernemers. Of wil je meteen naar de checklist voor duurzaam ondernemen?

Waarom duurzaam ondernemen?

Om van de wereld in 2030 een betere plek te maken hebben de Verenigde Naties de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen – ook wel Sustainable Development Goals, of kortweg SDGs – opgesteld. Om de SDGs te halen zullen overheden, bedrijven en burgers moeten samenwerken. Er zijn in totaal 17 doelen:

1. Geen armoede
2. Geen honger
3. Goede gezondheid en welzijn
4. Kwaliteitsonderwijs
5. Gendergelijkheid
6. Schoon water en sanitair
7. Betaalbare en duurzame energie
8. Waardig werk en economische groei
9. Industrie, innovatie en infrastructuur
10. Ongelijkheid verminderen
11. Duurzame steden en gemeenschappen
12. Verantwoorde productie en consumptie
13. Klimaatactie
14. Leven in het water
15. Leven op het land
16. Vrede, justitie en sterke publieke diensten
17. Partnerschap om doelstellingen te bereiken.

SDGs voor bedrijven

Op zichzelf zijn deze doelen veel te groot om als één organisatie het verschil te kunnen maken. Dat kan alleen samen met gelijkgestemde ondernemers, overheden en burger(organisatie)s. Als bedrijf zijn er talloze mogelijkheden om bij te dragen aan het halen van de SDGs. Je aansluiten bij een relevant netwerk is daar één van.

Twee organisaties in Nederland met een groot en relevant netwerk zijn MVO Nederland en Social Enterprise NL.

Sociaal ondernemers zijn verenigd via Social Enterprise NL

Social Enterprise NL is een Nederlandse netwerkorganisatie voor sociale ondernemingen. Zij helpen sociaal ondernemers met het vergroten van hun zichtbaarheid en organiseren workshops en coaching. Social Enterprise NL vindt dat voor de weg naar de nieuwe economie “een brede beweging nodig [is] van consumenten, burgers, bedrijven, instellingen, goede doelen, politiek en overheden. Sociaal ondernemers zijn koplopers in deze beweging: zij ondernemen om de wereld te verbeteren, met geld als middel, niet als doel.”

MVO Nederland heeft het netwerk rond de nieuwe economie

MVO Nederland is een netwerkorganisatie van ondernemers actief in of op weg naar de nieuwe economie. Volgens MVO Nederland is de nieuwe economie “klimaatneutraal, circulair, inclusief en met eerlijke ketens”. Aan de hand van de Nieuwe Businessagenda helpt de organisatie ondernemers met de snelste route naar de nieuwe economie.

Andere relevante netwerken zijn de Futureproof Community, Groene Groeiers en UN Global Compact.

Kies een impactgebied: breng focus aan in je maatschappelijke missie

Op welk gebied kan jouw bedrijf impact maken? Als je bereid je maatschappelijke bijdrage in de missie van je bedrijf op te nemen, is het waardevol om focus aan te brengen en een impactgebied te kiezen: zo maak je als duurzaam bedrijf écht het verschil.

Social Enterprise NL verdeelt (haar) sociaal ondernemers over 7 impactgebieden. Een sociale onderneming heeft vaak één impactgebied als hoofddoel. Een impactgebied is een bundeling van verschillende vergelijkbare maatschappelijke uitdagingen. Dit zijn de impactgebieden die Social Enterprise NL hanteert:

• Arbeidsparticipatie: iedereen kan en mag meedoen in de economie (bekend voorbeeld: Specialisterren)
• Sociale cohesie: iedereen kan en mag meedoen in de maatschappij (bekend voorbeeld: Faircasso)
• Internationale ontwikkeling & Fair Chain: de hele (internationale) productieketen krijgt een eerlijke vergoeding voor haar werk (bekend voorbeeld: Tony’s Chocolonely)
• Voedseltransitie & Natuurbehoud: voedselproductie maken gaat niet ten koste van natuur en milieu (bekend voorbeeld: Yespers)
• Energietransitie: opwekken van energie gaat niet ten koste van natuur en milieu (bekend voorbeeld: Vandebron)
• Circulaire en duurzame productie: producten worden gemaakt in een gesloten kringloop – zonder afval en met een grote focus op hergebruik (bekend voorbeeld: Closing The Loop)
• Verbeteren van zorg: levenskwaliteit chronisch zieken verbeteren of bijdragen aan preventie (bekend voorbeeld: Buurtzorg Nederland)

Benieuwd hoe je als ondernemer maatschappelijke impact op een van deze impactgebieden kunt meten? Gebruik het Impactpad, een tool die is ontwikkeld door het Impact Centre Erasmus, Avance Impact en Social Enterprise NL, in opdracht van verschillende ministeries.

Checklist voor duurzaam ondernemen: verduurzaam je bedrijfsvoering

Naast dat je je als duurzaam bedrijf kunt focussen op één of meerdere impactgebieden, is het ook belangrijk dat de bedrijfsvoering duurzaam is (ingericht).

MVO Nederland maakt op de weg naar de nieuwe economie onderscheid tussen 7 thema’s. Een bedrijf in de nieuwe economie zorgt ervoor dat op alle thema’s uit de checklist voor duurzaam ondernemen een positieve impact wordt gemaakt:

✅ Nieuwe rijkdom: positieve maatschappelijke impact is even belangrijk als geld verdienen en is op die manier opgenomen in de missie van je bedrijf
✅ Circulaire economie (SDG 9 & 12): je producten worden gemaakt in een gesloten kringloop – zonder afval en met een grote focus op hergebruik
✅ Biodiversiteit (SDG 11, 14 & 15): het maken en gebruiken van jouw producten en/of diensten gaan niet ten koste van rijkdom aan plant- en diersoorten
✅ Echte prijzen (SDG 12 & 13): de hele productieketen – al jouw leveranciers – krijgt een eerlijke vergoeding voor haar werk
✅ Inclusief ondernemen (SDG 5 & 10): iedereen kan en mag meedoen in de economie; jouw bedrijf geeft ook mensen met een arbeidsbeperking of grote afstand tot de arbeidsmarkt een kans
✅ Groene energie (SDG 7 & 13): het opwekken en/of gebruiken van energie gaat niet ten koste van natuur en milieu; je bedrijf wekt meer duurzame energie op dan het verbruikt, een eventueel tekort aan energie wordt groen ingekocht
✅ Transparante ketens (SDG 8 & 10): je weet of en in welke mate je leveranciers klimaatneutraal, circulair en inclusief werken

Meer mogelijkheden om je bedrijfsvoering te verduurzamen:

• Bekijk de tips van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland op het gebied van duurzaam ondernemen
• Blijf op de hoogte over duurzaam ondernemen via het Kenniscentrum Duurzaam Ondernemen
• Leg verantwoording af over de bijdrage van jouw bedrijf aan het halen van de SDG’s
• Gebruik het vijfstappenplan van klimaatplein.com om als bedrijf CO2-neutraal te ondernemen

Verschil tussen duurzaam ondernemen en klimaatneutraal ondernemen

Klimaatneutraal ondernemen en duurzaam ondernemen worden vaak door elkaar gebruikt. Klimaatneutraal ondernemen omvat echter minder onderwerpen dan duurzaam ondernemen. Dat maakt deze manier van ondernemen overigens niet minder belangrijk: klimaatneutral ondernemen houdt in dat de activiteiten van jouw bedrijf geen of een positieve impact hebben op het klimaat. Dat wil zeggen: de productie is circulair en maakt niet onnodig gebruik van grondstoffen, het maken of gebruiken van jouw producten gaat niet ten koste van biodiversiteit, en de energie die jouw bedrijf opwekt en/of gebruikt is echte groene energie.

Duurzaam ondernemen: hoe scoort Nederland?

Benieuwd hoe duurzaam Nederland is op het gebied van ondernemen? MVO Nederland heeft hiervoor in 2020 de Nieuwe Economie Index ontwikkeld, een rapportage die weergeeft welk percentage van de Nederlandse economie duurzaam is.

© 2020 MVO Nederland: Nieuwe Economie Index

Gemiddeld is in 2020 12,1% van de Nederlandse economie duurzaam. Op het thema Inclusief ondernemen scoort Nederland bijvoorbeeld 23,8% – als het om Groene energie en Transparante ketens gaat momenteel slechts 6,2%.